De klassieke autoriteit is verdwenen zegt Paul Verhaeghe in zijn boek Autoriteit. Iedereen voelt dat en verlangt naar een herstel van autoriteit; gezagdragers door de groep geautoriseerd!

" We  hebben daarom een nieuwe vorm van autoriteit nodig die onze belangen behartigt. De functie van autoriteit is het regelen van de verhoudingen tussen mensen, op een manier waar een overgrote meerderheid mee akkoord gaat. Autoriteit berust op een externe bron waarin we met zijn allen geloven en die door de groep erkend. Dan kan gezamenlijk gewerkt worden aan concrete doelen.

In de veronderstelling dat we een nieuwe autoriteit kunnen ontwikkelen, krijgen we weer gezagsdragers (let op de term: ze ‘dragen’ het gezag) die geautoriseerd worden door ons. Ze mogen macht uitoefenen met ons goeddunken, omdat we samen de grond van die nieuwe autoriteit erkennen.”

Hoe kunnen we dan een ‘goede’ autoriteit doen opstaan?

“Het antwoord schuilt in het begrijpen van de structuur in autoriteit. Autoriteit werkt op grond van een externe bron die door de groep erkend wordt. Tot voor kort was die gemeenschappelijke grond het patriarchaat, met de bijbehorende top-down piramidale structuur, met bovenaan  een goddelijke vader, een vader des vaderlands, enzovoort. In de Westerse wereld is deze grond verdwenen en bijgevolg ook deze vorm van autoriteit. Elke poging om haar opnieuw te installeren, mislukt, zal blijven mislukken en geeft alleen aanleiding tot macht. De traditionele patriarchale piramides zijn ondertussen machtsbastions geworden en zullen die macht niet zomaar uit handen geven. Dat is het ironische: in ons verlangen naar autoriteit spreiden wij het bedje voor de macht.  Een autoriteitsvacuum ontstaat en bepaalde figuren grijpen dan de macht. Er is bijvoorbeeld bij een grote groep kiezers een verlangen naar een vader des vaderlands die met dé oplossing op de proppen zal komen. Een van de laatste keren dat dit nog halvelings werkte, was met De Gaulle, in Frankrijk, in de jaren ’60. Toen werkte dat nog min of meer als autoriteit, omdat de grond ervoor nog min of meer aanwezig was. Vandaag is dat niet langer het geval.”

We moeten dus weg van macht, naar een nieuwe vorm van autoriteit. Maar wat houdt die autoriteit precies in?

In de tradionele bron (het patriarchaat)  geloven we niet meer, dus moeten we een andere grond uitdenken. Veel intellectuelen dromen van een nieuw groot verhaal,  maar voor mij hoeft dat niet, integendeel zelfs. Alle grote verhalen hebben voor meer ellende dan iets anders gezorgd. Bovendien hébben we al een groot verhaal, vandaag, dat van de zogenaamde vrije markt – en ook dat zorgt alleen maar voor ellende. Geef mij maar kleine verhalen, gefocust op concrete doelen, waarvoor mensen in groep aan het werk gaan. Op basis van wat ik rond mij zie gebeuren, denk ik dat dit de nieuwe grond van een nieuwe autoriteit zal worden: het collectief. In dat geval krijgen we bovendien een radicale omkering in de functionering van autoriteit: in plaats van top-down, zoals bij het patriarchaat, wordt het bottom-up en horizontaal.”

Bron: Apache.be