Roos Vonk; Zaken te veel op jezelf betrekken kost energie
VerlopenVerpersoonlijken; Zaken veel te veel op jezelf betrekken. Verborgen narcisme? Mensen met een lage zelfwaardering zoeken steeds naar bevestiging en geruststelling. Ze zijn meer extrinsiek- in plaats van intrinsiek gedreven.
Maar juist dit soort gedrag, dat op korte termijn het beoogde effect kan hebben, leidt op langere termijn tot verdere ondermijning van de zelfwaardering. Door de behoefte in de smaak te vallen of het goed te doen, richten ze de antenne vooral naar buiten (wat wordt door anderen gewaardeerd?) en verliezen het contact met eigen waarden en drijfveren (waar sta ik voor, waar geloof ik in?). Uiteindelijk is dat toch weer slecht voor de zelfwaardering, waarmee de cirkel rond is: nog meer behoefte aan bevestiging.
Een lage zelfwaardering leidt er ook toe dat mensen veel over zichzelf piekeren (‘Heb ik dat wel goed gedaan', ‘Zouden ze nu niet denken dat...') en zich bij allerlei gebeurtenissen afvragen wat het over hén zegt. Dit kan resulteren in zogenoemd “verborgen narcisme”, waarbij je zaken veel te veel op jezelf betrekt. Zit er iemand te gapen als je praat, dan denk je meteen ‘Ik ben saai' (in plaats van ‘Wat onbeleefd'). Krijg je op een e-mail geen reacties, dan denk je ‘Ze vonden het niks' (in plaats van ‘Ze hebben het niet gelezen').
Je vergeet dan dat de wereld niet om jou draait - dat mensen gapen omdat ze moe zijn, niet op mails reageren omdat ze het te druk hebben - en dat anderen ook gewoon heel druk met zichzelf bezig zijn en niet met jou. Je energie gaat de verkeerde kant op: naar jezelf (verpersoonlijking) in plaats van ‘de zaak' (inhoud en proces). Je zet je in om te laten zien dat je goed genoeg bent, in plaats van om het doel te bereiken waar het eigenlijk om gaat. Bij het houden van een presentatie bijvoorbeeld, draait al je aandacht om de vraag ‘doe ik het goed?' en niet om het ‘hogere' doel, bijvoorbeeld anderen overtuigen en informeren. Als je aandacht dáárop gericht zou zijn, zou je veel authentieker en daardoor geïnspireerder zijn ( intrinsiek gedreven)- waarmee de vraag ‘doe ik het goed?' al overbodig wordt.
Bron: Roos Vonk, hoogleraar psychologie, Intermediar 2 maart 2012