„Omdat alles mogelijk schijnt te zijn, lijkt het wel of je al die kansen ook moet pakken. De leukste baan, de leukste vriendin, straks het leukste gezin, naar de leukste feesten, alle films en voorstellingen zien... Kortom: er is te veel, het moet allemaal en ook nog eens optimaal.” Uit: Het Dertigersdilemma van Nienke Wijnants

Loopbaanadviseur Nienke Wijnants (33) komt verrassend veel dertigers in crisis tegen. Ze deed onderzoek en schreef er een boek over: Het Dertigersdilemma. Rotterdam. „Omdat alles mogelijk schijnt te zijn, lijkt het wel of je al die kansen ook moet pakken. De leukste baan, de leukste vriendin, straks het leukste gezin, naar de leukste feesten, alle films en voorstellingen zien...

Kortom: er is te veel, het moet allemaal en ook nog eens optimaal.” Eén citaat en de diagnose kan worden gesteld: Alex (30) lijdt aan het dertigersdilemma. Alex is een van de 1.300 hoog opgeleide dertigers die meewerkten aan een onderzoek van Nienke Wijnants. Deze psychologe en loopbaanadviseur – zelf 33 – doet promotieonderzoek aan de Universiteit van Amsterdam naar de vraag in hoeverre de generatie tussen 25 en 35 jaar last heeft van het dertigersdilemma. Zeg maar: een vervroegde midlifecrisis.

Haar boek Het Dertigersdilemma, de belangrijkste loopbaan- en levensvragen van twintigers en dertigers ligt sinds kort in de winkel. De belangrijkste conclusie: driekwart van de ondervraagden heeft twijfels en/of zit met levensvragen. Dus ja, de dertigersdip bestaat, meent Wijnants: „Rond hun vijfentwintigste hebben de dertigers van nu last van de grote hoeveelheid keuzes die ze moeten maken. Een paar jaar later komt alles samen: werk, relaties, kinderen. Pas rond hun vijfendertigste wordt het beter.” Het verbaasde haar: „Vroeger kwamen alleen veertigers en vijftigers bij een loopbaanadviseur met existentiële vragen.”

Waarom hebben de dertigers van nu zo veel problemen met het maken van keuzes? Dat komt volgens de onderzoekster doordat ze zijn opgegroeid met beperkte keuzemogelijkheden, terwijl ze er nu mee worden overladen. Keken ze als kind naar drie televisiezenders, nu zijn er meer dan tien kanalen. Konden ze als kind nog twijfelen tussen een aardbeienijsje en een chocolade-ijsje, of tussen twee soorten cola, inmiddels is de variatie in de winkel haast eindeloos. En kiezen geeft stress. Toonde de Amerikaanse hoogleraar Barry Schwartz in zijn boek The Paradox of Choice al aan dat de overvloed aan consumptieartikelen alleen maar spanning oplevert, Wijnants laat zien dat de keuzemogelijkheden – en daarmee de stress – op allerlei gebieden zijn toegenomen: van studie, werk en woonplaats tot vrienden en relaties. Daarbij komt dat de dertigers van nu zijn opgegroeid in een tijd van economische welvaart.

Wijnants: „Jongeren die in de jaren tachtig werk moesten zoeken, hadden het zwaar. Dat zagen de ouders van de dertigers van nu. Met dat in het achterhoofd voedden zij hun kinderen op: een goede meid is op haar toekomst voorbereid. Dus mengden de dertigers van nu zich in de ratrace voor een goede baan en het beste salaris. En weet je wat: ze kregen het allemaal.” Tot slot, zegt Wijnants, krijgen dertigers van nu de hele tijd de illusie van het perfecte leven opgedrongen. Omdat er zoveel mogelijk is en omdat je keuzevrijheid hebt, is alles je eigen verantwoordelijkheid. Je kiest zelf je opleiding, je baan, je auto, je relatie, je vrienden en of je zwanger raakt. Ben je tóch ongelukkig? Eigen schuld. Had je maar beter moeten kiezen.

De informatiemaatschappij doet daar nog een schepje bovenop: internet is een grote spiegel. De netwerk-sites vormen een database aan vergelijkingsmateriaal van hoe het jou ook had kunnen vergaan in je leven. Verdient je oud-studiegenoot beter? Heeft hij een leuker huis? Eigen schuld. Oké, maar zijn het geen luxeproblemen waar we het hier over hebben? Ja, dat geeft de auteur meteen toe. „Zulke dilemma’s spelen alleen wanneer in al je andere behoeften is voorzien. Maar dat wil niet zeggen dat het geen serieuze problemen zijn, waar de dertigers van nu echt mee worstelen.”

Rest de vraag hoe ze met die problemen moeten omgaan. Wijnants: „Als je weet wie je bent en zelfvertrouwen hebt, kom je er vanzelf achter wat je wilt en kunt. In een restaurant lieg je weleens tegen de ober dat het eten heerlijk was. Maar als je zo ook omgaat met belangrijke keuzes in je leven, gaat het op den duur mis.” Gelukkig kent het dertigersdilemma ook een goede kant. „Als de dertigers van nu goed omgaan met hun problemen kunnen ze een midlifecrisis rond hun vijftigste voorkomen. Wie in het spitsuur van zijn leven goed kiest, heeft rond zijn vijftigste minder last van twijfels. Bovendien heb je rond je dertigste meestal nog geen gezin met opgroeiende kinderen. Je fouten zijn makkelijker te herstellen.”

Bron: nrc.next juli 2008

{backbutton}